Jan Huitema: ‘Met de vuist op tafel geen nieuwe derogatie’

Politici en belangenbehartigers die beweren dat Nederland een nieuwe derogatie kan afdwingen door in Brussel met de vuist op tafel te slaan, bieden veehouders valse hoop. 

Dit stelt scheidend VVD-Europarlementariër Jan Huitema in een interview in Veeteelt en VeeteeltVlees.

Gedegen plan nodig, inclusief minder vee

Huitema sluit niet uit dat een vorm van derogatie, bijvoorbeeld een graslandderogatie, op termijn weer mogelijk is. ‘Maar Nederland zal een aanvraag daarvoor stevig moeten onderbouwen met een gedegen plan. Maatregelen om de omvang van de veestapel te verkleinen moeten daarvan een onderdeel zijn’, benadrukt hij. ‘De politieke realiteit is helaas niet anders. Politici en belangenbehartigers die beweren dat Nederland een nieuwe derogatie kan afdwingen door in Brussel met de vuist op tafel te slaan, bieden veehouders valse hoop.’

Geen politiek draagvlak voor verlening

Dat de Nederlandse derogatie wordt afgebouwd is volgens Huitema te wijten aan een combinatie van factoren. ‘Ten eerste is het Nederland niet gelukt om met een degelijke onderbouwing te garanderen dat verlengen van de derogatie samen kan gaan met het halen van normen voor de waterkwaliteit’, legt hij uit. ‘De tweede factor is dat er binnen de Europese Commissie geen politiek draagvlak was voor een nieuwe derogatie. De Poolse Eurocommissaris voor landbouw meldde bij zijn aantreden al dat hij vindt dat de Nederlandse veehouderij te intensief is en daarmee Poolse boeren oneerlijk beconcurreert. Milieucommissaris Sinkevičius is van een groene, linkse partij en Nederland hoefde in dit proces ook niet op steun te rekenen van commissaris Frans Timmermans, die medestanders moest zien te winnen voor zijn Green Deal’, analyseert Huitema.

Dieptepunt in carrière

Huitema noemt het verlies van de derogatie een dieptepunt in zijn tienjarige carrière als Europarlementariër. ‘Dit kost melkveehouders heel veel geld zonder dat het bijdraagt aan verlaging van het nitraatgehalte in het grondwater. Met het Nationaal Programma Landelijk Gebied ligt er in Nederland een plan om geleidelijk toe te werken naar een extensivering van de veehouderij, inclusief geld om dit op een sociaal verantwoorde manier te laten verlopen. Door het verdwijnen van de derogatie dreigt deze extensivering nu ijskoud binnen twee jaar te worden afgedwongen. Dat noem ik onmenselijk’, vertelt hij.

Geen directe invloed op besluitvorming

Het frustreerde Huitema dat hij op de onderhandelingen over de derogatie geen directe invloed kon uitoefenen. ‘De Europese Nitraatrichtlijn ligt vast in wetgeving. Daar kon ik als Europarlementariër niks meer aan veranderen. De besluitvorming over wel of niet verlenen van een nieuwe derogatie was daarmee een ambtelijk proces van experts van de Europese Commissie’, legt hij uit. 

Een uitgebreid interview met Jan Huitema is te lezen in de mei-edities van Veeteelt en VeeteeltVlees die eind deze week verschijnen.