Fotoserie: simpele aanpassingen groot verschil voor ergonomisch melken

Melken bestaat uit veel repeterende handelingen. Bovendien is het aantal koeien de afgelopen jaren flink gegroeid. Daardoor staan melkveehouders langer in de melkput en kampen ze vaak met problemen aan de rug, armen, schouders en knieën. Hoe melk je ergonomisch verantwoord in een bestaande melkstal? 

Dagelijks terugkerend met veel repetitieve handelingen, veelal boven schouderhoogte: melken is een belastende taak. Het is dan ook niet gek dat veel melkveehouders vroeg of laat te maken krijgen met klachten aan de rug, schouders, armen en knieën, zo merkten ze bij arbeidspreventiespecialist Prevent Agri en veiligheids-, vitaliteits- en verzuimspecialist Stigas.

‘Bij bedrijfsbezoeken zien we dat er winst in de ergonomie bij het melken kan worden behaald. Dierwelzijn staat vaak hoog in het vaandel, maar eigen welzijn staat nog weleens onder druk’, stelt preventieadviseur bij Stigas Paul de Vries. 

Frequentie en herhaling zorgen voor klachten

Veel taken worden boven schouderhoogte en met een volledig gestrekte arm uitgevoerd, zoals de uier schoonmaken, voorstralen, dippen en het melkstel aanhangen. Esther Beeckman van Prevent Agri legt uit dat er twaalf ergonomische risico’s zijn. De belangrijkste bij het melken zijn het werken in ongunstige houdingen en het repetitief werken.

‘Bij veel handelingen wordt er vaak boven schouderhoogte en ver gereikt. In een carrousel komt daar het statisch, een langere tijd op dezelfde plek, staan bij. Daarnaast worden deze lichamelijk belastende handelingen door de vier spenen ook nog eens viermaal per koe en dus repeterend uitgevoerd’, licht Beeckman toe. De Vries vult aan: ‘De handelingen op zich zijn niet zo’n probleem, maar met name door de frequentie en de herhaling ontstaan er pijnklachten.’

Omgevingsfactoren ook risico's voor ergonomie

Daarnaast zijn omgevingsfactoren, zoals de temperatuur, natte oppervlakten en de verlichting volgens Beeckman bijkomende risico’s voor de ergonomie. Zo zorgen tocht en kou voor verkramping en het anders gebruiken van de spieren. Ook natte vloeren vormen een risico, omdat je daarop verkrampt loopt.

De factor licht wordt niet snel gelinkt aan ergonomie, maar speelt ook een rol. De Vries ziet in de praktijk dat uiers regelmatig niet goed zijn verlicht, waardoor de melker op een verkeerde manier voorover bukt om het beter te kunnen zien.

Kleine aanpassingen, goede houding

Johan Grolleman, zelfstandig adviseur melkwinning, merkt in de praktijk dat veehouders met een bestaande melkstal het idee hebben dat ze niet direct iets kunnen verbeteren aan de ergonomie bij het melken. Maar de lichamelijke klachten die bij het melken ontstaan, hebben verschillende oorzaken. Daarom kunnen er best veel acties worden ondernomen in een bestaande melkstal.

‘Een van de simpelste aanpassingen die ergonomisch heel veel winst oplevert, is melken met beide armen’, geeft Grolleman als voorbeeld. Hij legt uit dat de belasting per arm al wordt gehalveerd door de ene koe met rechts en de andere koe met links te melken.

Een aantal andere acties die je kunt nemen voor het verbeteren van de ergonomie in een bestaande melkstal, vind je in de fotoserie hieronder, met foto's van fotograaf Mark Pasveer. Het hele artikel over ergonomisch melken in een bestaande melkstal en meer aanpassingen die je hiervoor kunt doen, lees je in het augustusnummer van Veeteelt.