Viertal alternatieve middelen blijkt net zo effectief tegen mortellaro als formaline
Gestabiliseerde waterstofperoxide, glutaaraldehyde, didecyldimethylammonium chloride en natrium omadine lijken de meest veelbelovende alternatieven voor het gebruik van formaline en kopersulfaat in voetbaden om mortellaro onder controle te houden.
Dit blijkt uit laboratoriumproeven die zijn uitgevoerd in het kader van het Vlaamse ClawCare-project.
Veilige alternatieven beschikbaar
Om de groei van treponema-bacteriën, de veroorzakers van mortellaro, te remmen worden op de meeste melkveebedrijven voetbaden met reinigings- en ontsmettingsmiddelen ingezet. Vaak worden hiervoor nog kopersulfaat en formaline toegepast. Kopersulfaat is in Nederland en Vlaanderen echter niet meer toegelaten vanwege schadelijkheid voor het milieu. Formaline is nog wel toegelaten maar toxisch en kankerverwekkend. Inmiddels zijn er meerdere veilige alternatieve middelen beschikbaar. Maar de werking van deze middelen tegen Treponema-bacteriën is niet altijd bewezen.
Getest in laboratorium
In het kader van het project ClawCare werd door experts een inventarisatie gemaakt van stoffen en combinaties van stoffen die mogelijk effectief zouden kunnen zijn. In een laboratorium werd getest in hoeverre deze middelden de groei van treponoma-bacteriën stopten. Daarbij werd ook gekeken naar de invloed van mest op de werking. De effectiviteit van de middelen werd vergeleken met de bewezen effectiviteit van kopersulfaat en formaline.
Gestabiliseerd waterstofperoxide zeer effectief
Waterstofperoxide in stabiele vorm is volgens de onderzoekers een van de meest veelbelovende alternatieve middelen. De stabilisatie van dit specifieke product berust niet op metaalverbindingen en het is dan ook onschadelijk voor het milieu. Het middel bleek in concentraties van 1,5% en 2% de groei van treponema-bacteriën volledig te stoppen, ook bij aanwezigheid van mest. Ook een combinatie van 0,5% melkzuur en 1,5% gestabiliseerd waterstofperoxide was zeer effectief.
Even effectief als kopersulfaat
De stoffen glutaaraldehyde en didecyldimethylammonium chloride en een combinatie van deze stoffen bleek in een lage concentratie van 0,1% eveneens effectief, ook bij de aanwezigheid van mest. Ook natrium omadine stopte de groei van treponema-bacteriën en bleek in het laboratorium net zo effectief als kopersulfaat. Verschillende zuren werken ook, maar de werking van deze middelen werd wel beïnvloed door mest waardoor hogere concentraties nodig zijn. Propyleenglycol, natriumbicarbonaat en thymol bleken minder goede producten, omdat ze niet werkzaam zijn bij de aanwezigheid van mest.
Het onderzoek naar alternatieve middelen tegen mortellaro is uitgevoerd in het kader van het VLAIO-LA traject ClawCare werd uitgevoerd door HoGent, Hooibeekhoeve, ILVO, Inagro en UGent.
