Meer dan 1700 blauwtongbesmettingen, Zuid-Afrikaans vaccin niet toegelaten

Het blauwtongvirus heeft zich inmiddels wijd verspreid over het land. Het aantal met blauwtong besmette bedrijven is in Nederland toegenomen tot meer dan 1700. Alleen de provincie Limburg is nog blauwtongvrij. Een vaccin lijkt er voorlopig niet te zijn, zo blijkt uit de Kamerbrief van landbouwminister Piet Adema.

Op ruim 1000 bedrijven is de besmetting vastgesteld op basis van bloedmonsters, waaronder 700 schapenhouderijen en 300 rundveebedrijven. Op de andere 700 bedrijven hebben dieren ziekteverschijnselen die passen bij blauwtong, maar is er geen bloedonderzoek uitgevoerd. Dat schrijft de landbouwminister in een Kamerbrief.

Zuid-Afrikaans vaccin heeft teveel risico’s

In de Kamerbrief meldt Adema ook dat er nog steeds geen vaccin beschikbaar is voor serotype 3 van het blauwtongvirus. In Nederland zijn alleen vaccins met serotype 1, 4 en 8 toegelaten. Het Zuid-Afrikaanse vaccin Blu-vax voor schapen bevat naast andere serotypen ook het serotype 3, maar wordt voorlopig niet toegelaten in Nederland omdat er veiligheidsrisico’s zijn. Zo kunnen in het vaccin andere virussen en niet geïnactiveerde blauwtongvirussen aanwezig zijn. Dat kan zorgen voor de insleep van andere virussen en andere blauwtong-serotypen. Ook zijn er twijfels over de werking van het vaccin op serotype 3. Dat concluderen het medicijnbeoordelingsagentschap en het agentschap van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (aCBG)/Bureau diergeneesmiddelen (BD) na beoordeling van informatie over het vaccin. 

Het aCBG/BD en de Commissie toelating diergeneesmiddelen (CTD) adviseren de landbouwminister daarom om het vaccin niet toe te laten in Nederland.

Zoektocht naar vaccin loopt door

Het aCBG/BD heeft extra informatie opgevraagd bij de producent van het Blu-vax vaccin voor verdere beoordeling. Geeft de nieuwe informatie aanleiding voor een andere beoordeling van het vaccin, dan zal het aCBG/BD de beoordeling herzien.  

Tegelijk blijft landbouwminister Adema in gesprek met Europese farmaceuten die al vaccins tegen andere serotypen van blauwtong op de markt hebben en bedrijven die de mogelijkheid hebben tot het ontwikkelen van vaccins. Adema laat weten dat bedrijven uiteindelijk zelf bepalen of ze daadwerkelijk aan de slag gaan met het ontwikkelen en het verkopen van een vaccin.

Vaccin zou nu weinig effect hebben

Wordt er voor de winter nog een vaccin toegelaten, dan verwachten de deskundigen die de minister adviseren niet dat dit vaccin nu nog veel effect gaat hebben door de tijd die een dier nodig heeft om immuniteit op te bouwen. Dieren moeten doorgaans twee keer gevaccineerd worden om goed beschermd te zijn en hier gaan zo’n zeven tot acht weken overheen. Doordat de knutten door de dalende temperaturen minder actief worden, verwachten de deskundigen dat het aantal nieuwe besmetting afneemt.

Wel verwachten de deskundigen dat het blauwtongvirus hier overwintert, waardoor het volgens Adema van het grootste belang is dat er een veilig en goed werkend vaccin voor het komende knuttenseizoen is. ‘Het is belangrijk dat er zo snel mogelijk een veilig en goed werkend vaccin tegen serotype 3 beschikbaar komt. Daarom was mijn hoop in eerste instantie gevestigd op het vaccin uit Zuid-Afrika, maar gezien het negatieve advies van aCBG/BD en de risico’s die kleven aan dit vaccin en de conclusie van de deskundigengroep dierziekten dat vaccinatie op dit moment weinig meer kan toevoegen aan een daling van het aantal infecties, besluit ik om op dit moment geen vrijstelling te verlenen dit vaccin in Nederland toe te staan’, schrijft Adema in de Kamerbrief.

Financiële gevolgen voor veehouder zelf

Als gevolg van blauwtongbesmettingen vallen er dieren op bedrijven uit en daalt bij sommigen de (melk)productie. Ook stagneert de vee-export. Hierdoor kunnen veehouders financieel in de knel komen, maar omdat blauwtong geen bestrijdingsplichtige ziekte is en er geen dieren geruimd hoeven te worden, zijn de financiële gevolgen voor de veehouder. ‘De verantwoordelijkheid voor de zorg voor dieren ligt primair bij de veehouder en schade door iedere dierziekte door sterfte, behandeling of productieverlies, is onderdeel van het bedrijfsrisico’, laat Adema weten.