Remkes pleit voor versneld saneren van honderden piekbelasters

Saneer binnen een jaar de stikstofuitstoot van 500 tot 600 piekbelasters en hou vooralsnog vast aan de doelstelling van 50 procent stikstofreductie in 2030.

Dit zijn enkele van de 25 aanbevelingen in het adviesrapport dat Johan Remkes vanmiddag aanbood aan de ministers Van der Wal en Adema.

Deadline aan vrijwilligheid

Om uit de impasse te komen en Nederland van het stikstofslot te halen is het volgens Remkes onontkoombaar dat op korte termijn stevig wordt ingegrepen. Zonder stikstofruimte is er geen ruimte voor vergunningverlening. Hij adviseert daarom om al binnen een jaar de stikstofuitstoot van 500 tot 600 piekbelasters te saneren. Dat kan door deze bedrijven te verplaatsen, te laten omschakelen naar een bedrijfsvoering die veel minder stikstof uitstoot of de bedrijven uit te kopen. Uitkoop moet in de basis vrijwillig zijn en ondernemers moeten hier royaal voor worden vergoed. Maar er moet volgens Remkes ook een duidelijke deadline aan deze vrijwilligheid worden gesteld, wat betekent dat de overheid uiteindelijk dwingend kan ingrijpen.

PAS-melders voorrang boven bouwprojecten

De stikstofruimte die beschikbaar komt moet volgens Remkes eerst worden ingezet om de circa 2500 PAS-melders en intrimmers te vergunnen. ‘Deze ondernemers zijn slachtoffer van onbetrouwbaar overheidsbeleid en verdienen daarom voorrang boven bouwprojecten. Hoe belangrijk die ook zijn’, stelde hij. De doelstelling van 50 procent stikstofreductie in 2030 blijft wat Remkes betreft staan om snelheid in het proces te houden. Wel bepleit hij zogenaamde ijkmomenten in 2025 en 2028 om waar nodig de doelstelling aan te passen. ‘Snel beginnen is belangrijker dan op tijd eindigen’, aldus Remkes.

Alternatief voor KDW nodig

De ‘gespreksleider’ deelt de bezwaren van de sector tegen het gebruik van de kritische depositiewaarden (KDW’s). Boeren zouden niet moeten worden afgerekend op depositie maar op emissie. Op dat laatste kunnen ze immers sturen en op het eerste niet. Bovendien zou bij het beoordelen van de staat van de natuur breder moeten worden gekeken dan naar stikstof. ‘De KDW’s moeten normaal worden gebruikt en niet heilig verklaard’, aldus Remkes. Tegelijkertijd is er volgens hem een juridisch instrument nodig. Maar op het moment dat er een goed alternatief is zou de KDW wat Remkes betreft uit de wet kunnen. 

Stikstofkaart van tafel

Remkes gaat ook mee in het pleidooi van de sector voor meer ruimte voor innovatie om stikstof te reduceren en roept het kabinet op om hierin mee te gaan. Tegelijkertijd zijn innovaties volgens de gespreksleider geen wondermiddel en op dit moment ook nog niet juridisch geborgd. Remkes hekelde ook de stikstofkaart die minister Van der Wal in juni presenteerde. Deze moet wat hem betreft van tafel en worden vervangen door een veel minder gedetailleerde schets van de doelstellingen per gebied. Stikstofminister Van der Wal betuigde in een reactie spijt voor de kaart en zegde toe deze in te trekken.

In gesprek blijven

Remkes eindigde zijn presentatie met een oproep aan het kabinet om weer in dialoog met de sector aan oplossingen te werken en veel het land in te gaan om met boeren te praten. Ook de agrarische belangenbehartigers riep hij op om aan de onderhandelingstafel te blijven en daar met een mond te spreken. ‘Uitstellen van maatregelen zal eerder leiden tot minder dan tot meer perspectief’, waarschuwde Remkes.