Vlaams stikstofakkoord op politiek niveau

De Vlaamse regering heeft een akkoord bereikt over de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). In het akkoord is extern salderen en een aangepast vergunningenbeleid opgenomen vanaf 2025, mits gunstig MER-rapport. Landbouworganisatie Boerenbond stelt de teksten te gaan bestuderen, maar behoudt samen met Groene Kring haar bezorgdheden.

Na een wekenlange politieke impasse is er tevredenheid onder de Vlaamse meerderheidspartijen. Volgens landbouwminister Brouns is het een evenwichtig akkoord dat voldoende perspectief biedt aan de natuur, aan economie en aan de landbouwsector.

Extern salderen

In het akkoord wordt gesteld dat alle landbouwers de zekerheid hebben dat de huidige vergunningen geldig zullen blijven tot 2025. Vanaf 2025 zullen bedrijven ook gebruik kunnen maken van extern salderen. Hierbij kunnen jonge boeren de uitstootrechten van stoppende veehouders (deels) overnemen. Daarnaast zal vanaf 2025 een gelijkwaardige behandeling in het toekomstige vergunningenkader verzekerd worden. De landbouwsector zal via een passende beoordeling een nieuwe vergunning kunnen aanvragen, net zoals voor andere sectoren. Deze aanpassingen op het oorspronkelijke akkoord van 2022 dienen wel nog geanalyseerd worden in een openbaar onderzoek en een Milieueffectenrapport (MER). Als hierbij aangetoond wordt dat de impact op de natuur voldoende beperkt is, kan de gelijkschakeling ingang vinden.

De Vlaamse regering zal voor deze beide cruciale elementen de komende maanden nog de nodige stappen zetten, zodat ze op een juridisch robuuste manier kunnen worden ingezet. Tot 2025 zullen landbouwers in hun huidige vergunning kunnen verder werken. Daarvoor zullen de nodige decretale initiatieven genomen worden.

In het akkoord blijft de ambitie om de hoeveelheid stikstof die de natuur belast tegen 2030 met de helft te doen dalen. Rode bedrijven dienen pas tegen 2030 te sluiten, maar kunnen ook omschakelen. Zij worden hiervoor ondersteund. Verder is er ook extra geld voorzien voor een vrijwillige uitkoopregeling. Het totaalpakket is goed voor 3,6 miljard euro.

Boerenbond en Groene Kring bezorgd

Boerenbond neemt kennis van het akkoord en stelt het dossier verder op te volgen. De landbouworganisatie reageert wel bezorgd. ‘Dit is geen akkoord om louter van te juichen. De bijsturingen zijn wel een stap in de goede richting’, verduidelijk Bram Van Hecke, voorzitter van Groene Kring.

Boerenbond stelt dat ook dit plan zware inspanningen vraagt van de landbouwers en behoudt bezorgdheid over het ontwikkelplan van het Turnhouts Vennengebied en een aantal andere aspecten uit het stikstofakkoord.

Desondanks blijft er veel onzekerheid op het terrein omdat extern salderen en het vergunningenkader nog voorwerp zijn van verder onderzoek en pas ten vroegste vanaf 2025 ingaan. Dat betekent dat de landbouwsector nog minstens twee jaar stilstand zal kennen. ‘Dat wij als jonge boeren nog zo lang zullen moeten stilstaan zal de instroom niet ten goede komen', geeft Maarten Moermans, ondervoorzitter Groene Kring aan. 'Twee jaar is lang voor een jonge boer, al is het goed dat er eindelijk een plan is.’