Verschil in draagkracht tussen hoog- en laagwaterperceel valt mee
Een hoger grondwaterpeil op veengrond resulteert in een hoger bodemvochtgehalte en daarmee een lagere draagkracht. Het effect is echter kleiner dan verwacht.
Dat blijkt uit een lopend onderzoek van het Louis Bolk Instituut bij de Hoogwaterboerderij op KTC Zegveld.
Grondwater sturen met drukdrainage
De onderzoekers meten de draagkracht van zowel hoog- als laagwaterpercelen op veengrond en maken hierbij onderscheid tussen huiskavels en veldkavels. Op de hoogwaterpercelen wordt de grondwaterstand gestuurd door middel van pompgestuurde drukdrainage, ook wel onderwaterdrainage of waterinfiltratie genoemd. Voor de hoogwaterpercelen is het streefpeil 20 cm onder het maaiveld, maar in de praktijk blijkt dit met name in droge zomers moeilijk te realiseren.
Najaar brengt uitdagingen
Uit de eerste resultaten blijkt dat het verschil in draagkracht tussen hoog- en laagwaterpercelen in het voorjaar minimaal is. Beide typen percelen kwamen ‘nat’ de winter uit. In het najaar nam het bodemvochtgehalte in de hoogwaterpercelen iets sneller toe, wat zorgde voor een iets lagere draagkracht ten opzichte van de laagwaterpercelen. ‘Het effect hiervan op het management van de percelen was echter maar beperkt’, stelt Nyncke Hoekstra, onderzoeker Grasland & Agrobiodiversiteit bij het Louis Bolk Instituut. Ze licht toe dat bijvoorbeeld de uitschaardatum voor beide percelen gelijk was. Een verschil tussen de huis- en veldkavels was wel te zien. Hoekstra: ‘Op de hoogwaterveldkavels zagen we meer spoorvorming bij de laatste oogst.’
Volgens Hoekstra komen de metingen redelijk overeen met de praktijk. ‘Het moment dat de metingen aangaven dat de draagkracht hoog genoeg was, viel samen met de week dat de koeien naar buiten gingen.’
Zodedichtheid aandachtspunt bij natte grond
Opvallend was dat de hoogwaterveldkavel in het najaar flink verminderde in draagkracht. ‘We denken dat dit komt door een lagere zodedichtheid’, vertelt Hoekstra. ‘Bij droge grond is een open zode geen probleem. Bij natte grond zorgt een open zode er daarentegen voor dat de draagkracht hard onderuitgaat’, legt ze uit.
Vervolgonderzoek voor langetermijneffecten
‘Om conclusies te trekken, onderzoeken we nog te kort maar de eerste resultaten zijn hoopvol’, stelt Hoekstra. Om meer inzicht te krijgen in de relatie tussen het waterpeil, bodemvocht en draagkracht en om het langetermijneffect te meten, wordt er nog twee jaar lang onderzoek gedaan op de Hoogwaterboerderij.
Boeren bij Hoog Water
Op de Hoogwaterboerderij in Zegveld wordt het programma ‘Boeren bij Hoog Water’ uitgevoerd door Veenweiden Innovatiecentrum, KTC Zegveld, PPP-Agro advies, Wageningen University & Research en het Louis Bolk Instituut. Hierbij wordt in de praktijk onderzocht welke bedrijfsvoering er nodig is om een melkveebedrijf bij een hoge waterstand duurzaam en economisch rendabel te maken. Dat is belangrijk, want een hogere grondwaterstand vermindert bodemdaling en de uitstoot van broeikasgassen uit veen.
Omdat in het Klimaatakkoord de afspraak is gemaakt dat de CO2-uitstoot van veenweiden in 2030 met 1 megaton gereduceerd moet zijn, zijn aanpassingen zoals deze noodzakelijk. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door het ministerie van LNV, de provincies Utrecht, Zuid-Holland en Noord-Holland en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden.
