Hoogste rendement bij 20.000 tot 25.000 kilo melk per hectare

Bedrijven met een intensiteit van 20.000 tot 25.000 kg melk per hectare realiseerden in de afgelopen twaalf maanden met 5,36 euro per 100 kg melk het grootste verschil tussen ontvangen melkgeld en kritieke melkprijs (liquiditeitsmarge).

Dit blijkt uit een analyse van de boekhoudcijfers van klanten van Alfa Accountants.

Intensieve bedrijven laagste liquiditeitsmarge 

Uit de cijfers van Alfa komt naar voren dat bedrijven met meer dan 25.000 kg melk met 4,14 euro per 100 kg melk de laagste liquiditeitsmarge realiseerden. Maar ook de extensieve bedrijven met minder dan 15.000 kg melk per hectare deden het met 4,52 euro per 100 kg melk minder goed dan de middenbedrijven. De cijfers hebben betrekking op de periode van het vierde kwartaal van 2022 tot en met het eerste kwartaal van 2023.

Intensieve bedrijven produceren meer melk

Om de invloed van bedrijfsintensiteit op kosten en opbrengsten in beeld te brengen, maakte Alfa een vergelijking tussen de cijfers van vier groepen bedrijven. Extensieve bedrijven met minder dan 15.000 kg melk per hectare, bedrijven met 15.000 tot 20.000 kg melk per hectare, bedrijven met 20.000 tot 25.000 kg melk per hectare en intensieve bedrijven met meer dan 25.000 kg melk per hectare. De groepen bedrijven verschillen ook in omvang. De intensieve bedrijven zijn met gemiddeld 181 koeien het grootst, de extensieve bedrijven met 113 koeien het kleinst. De oppervlakte voedergewassen is in de vier groepen respectievelijk 72, 69, 62 en 66 hectare. De gemiddelde bedrijfseconomische productie per koe loopt met de intensiteit van de bedrijfsvoering op van 8.226 kg melk naar 10.670 kg melk.

Intensieve bedrijven hebben hoogste voerkosten

Op de extensieve bedrijven blijken de totale voerkosten met 22,60 euro per 100 kg melk het laagst. Met 9,16 euro per 100 kg melk hebben deze bedrijven de hoogste kosten voor teelt, loonwerk en machines en ze kopen ook nog voor 16,14 euro per 100 kg melk aan voer. Maar dit wordt ruimschoots gecompenseerd door 2,71 euro aan extra bouwplanopbrengsten, bijvoorbeeld uit de verkoop van voer en beheersvergoedingen. 

Ook de intensieve bedrijven scoren gunstig op het kengetal eigen voerkosten per 100 kg melk door de relatief lagere bewerkingskosten. Deze bedrijven kopen echter per 100 kg melk voor 18,92 euro aan voer bij, waardoor de totale voerkosten met 25,91 euro per 100 kg melk het hoogst zijn. Met respectievelijk 24,41 en 25,12 euro per 100 kg melk scoren de groepen middenbedrijven hier tussenin. 

Kosten mestafzet laagst bij extensieve bedrijven

De extensieve bedrijven scoren ook het gunstigst als het gaat om kosten voor mestafzet. Zij moesten hiervoor 0,16 euro per 100 kg melk betalen, waar de intensieve bedrijven 1,35 euro per 100 kg melk kwijt waren.

Verschil in melkprijs beperkt

De hoogste melkprijs word gerealiseerd op de extensieve bedrijven, onder andere door hogere gehaltes en toeslagen voor alternatieve (duurzame) melkstromen. Het verschil met de intensieve bedrijven is met 0,85 euro per 100 kg melk echter niet zo groot. De extensieve bedrijven behalen per 100 kg melk ook de hoogste omzet en aanwas. Het verschil met de intensieve bedrijven is 1,54 euro per 100 kg melk. 

Veel groter is het verschil in overige opbrengsten uit Europese toeslagen en neventakken. Op de extensieve bedrijven bedragen de overige opbrengsten 6,99 euro per 100 kg melk, op de intensieve bedrijven is dit minder dan de helft met 2,93 euro per 100 kg melk. De andere twee groepen bedrijven zitten hier tussenin met 4,91 euro per 100 kg melk en 5,27 euro per 100 kg melk.

Schaalvoordeel op niet-toegerekende kosten

De vier groepen bedrijven leveren op jaarbasis respectievelijk circa 925.000, 1,19 miljoen, 1,33 miljoen en 1,94 miljoen kg melk af en dit vertaalt zich in schaalvoordelen als het gaat om niet-toegerekende kosten. Deze bedragen per 100 kg melk respectievelijk 11,37, 9,29 , 8,11 en 7,05 euro per 100 kg melk. Eenzelfde effect is zichtbaar in de financieringslasten. Deze zijn op de extensieve bedrijven duidelijk hoger dan op de intensieve bedrijven.

Extensief heeft hoogste kritieke melkopbrengst

Uiteindelijk realiseren de bedrijven met 20.000 tot 25.000 kg melk per hectare de laagste kritieke melkopbrengst, dat wil zeggen de melkprijs die nodig is om aan alle verplichtingen te voldoen. 

Deze bedraagt voor deze groep 47,66 euro per 100 kg melk. Voor de extensieve bedrijven is de kritieke melkopbrengst het hoogst met 49,42 euro per 100 kg melk. De intensieve bedrijven komen uit op een kritieke melkopbrengst van 48,95 euro per 100 kg melk, net iets meer dan de bedrijven met 15.000 tot 20.000 kg melk per hectare (48,72). 

Omdat de verschillen in gerealiseerde melkopbrengst beperkt zijn, is de liquiditeitsmarge (het verschil tussen kritieke en gerealiseerde melkprijs) het grootste op de bedrijven met 20.000 tot 25.000 kg melk per hectare en het laagst op de intensieve bedrijven.