Danones steun aan stikstoftechnieken in negen vragen

Zuivelbedrijf Danone gaat zijn ongeveer tachtig Vlaamse veehouders helpen om hun stikstofreductiedoel van 5 procent in 2025 te halen. Afhankelijk van de bedrijfsgrootte varieert de financiële steun van 1250 euro tot 3750 euro voor technieken uit de erkende stikstoflijst zoals een mestschuif, mestrobot of een aanpassing aan de vloer. 

‘We dragen financieel bij om onze melkaanvoer stabiel te houden en anderzijds om een transitie in de melkveesector te versnellen’, vertelt Marion Bloemendal, Head of Milk bij Danone en verantwoordelijk voor het contact met de veehouders. Veeteelt interviewde haar samen met Johan Hillen, melkveehouder en voorzitter van de producentenorganisatie Beste Melk over deze ontwikkeling.

Willen jullie met de ondersteuning de melkplas veiligstellen?

Bloemendal: ‘Op korte termijn is dat zeker een argument. Vlaamse veehouders moeten tegen eind 2025 vijf procent stikstof reduceren. Met de tegemoetkoming in de kosten willen we hen helpen dat via innovatie te doen, niet via veestapelreductie. De druk op de melk is groot en we willen niet dat er vanaf 2026 minder melk binnenkomt.’

‘Op langere termijn willen we de klimaat- en milieu-impact van de melkveehouderij verkleinen. Die verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij de boer, maar bij de hele keten en de maatschappij. Voor elke klimaatinspanning van de veehouder hoort er steun te komen van Danone én van de overheid.’

‘Projecten rond dierenwelzijn of ecologische voetafdruk doen we al langer samen met boeren. Het was dus logisch om dat ook op ammoniakreductie toe te passen. De toekomst van onze fabriek in Rotselaar hangt samen met die van onze melkveehouders. Tegelijkertijd moeten we rekening houden met de eisen van klanten en aandeelhouders. Daarom willen we de transitie samen maken, op een realistische manier waar zowel Danone als de boer beter van wordt.’

Geldt de tussenkomst alleen voor erkende stikstoftechnieken?

Bloemendal: ‘Ja, voor een niet-erkende stikstoftechniek, zoals de stikstofkraker, geven we geen ondersteuning. Dat geldt ook voor de stikstofmaatregel “veestapelreductie”.’

Is het bedrag wel voldoende?

Bloemendal: ‘De financiële ondersteuning is voor de randvoorwaarden bij de invoering van stikstoftechnieken. Denk aan meldingen via adviseurs of aanpassingen in de stal. We voorzien 1250 tot 3750 euro afhankelijk van de bedrijfsgrootte. Hoe groter de stal, hoe groter de investering.’

Zitten melkveehouders op zulke ondersteuning te wachten?

Hillen: ‘De onzekerheid rond het stikstofdecreet is groot. Boeren twijfelen aan de rechtszekerheid van technieken en sommige erkende maatregelen zijn niet haalbaar. Anderen wachten af. Met deze ondersteuning willen we hen aanmoedigen om stappen te zetten en de sector te versterken.’

Bloemendal: ‘Die onzekerheid baart ook ons zorgen. Tegen 2030 moet er 25 procent minder stikstof uitgestoten worden. Dat is eigenlijk al morgen. Vlaanderen zit al jaren in een vacuüm, waardoor vooral jonge boeren moeilijk kunnen investeren. De toekomst van onze boeren is ook die van ons. Daarom denken we actief mee aan oplossingen en lobbyen samen met BCZ, de sectorfederatie voor de Belgische Zuivel, bij beleidsmakers. Zo bezochten we met onze veehouders een bedrijf met een Lely Sphere. Deze techniek staat sinds kort op de Vlaamse stikstoflijst met erkende technieken. Enkele jaren geleden namen we ook de business-case van een ammoniakreducerende stripping/scrubbing-techniek onder de loep. Die bleek toen niet rendabel te zijn. Al werd renure, het restproduct van deze stripping/scrubbing-techniek, toen nog niet als kunstmestvervanger doorgerekend. Nu renure erkend is als kunstmestvervanger, kan het verdienmodel er heel anders uitzien.’

Is ammoniakreductie het enige waarvoor jullie bijdragen?

Bloemendal: ‘Nee, we vergoeden ook maatregelen rond dierenwelzijn zoals selectief antibioticagebruik, DNA-haarstalen en voerefficiëntie. Zo willen we de transitie versnellen en de melkveesector efficiënter en duurzamer maken.’

Hoe past dat binnen jullie klimaatambities?

Bloemendal: ‘Die efficiëntie sluit aan bij het Klimaatakkoord van Parijs, dat de opwarming van de aarde wil beperken tot maximaal 1,5 graden Celsius. Danone heeft zich gecommiteerd aan dat akkoord om de voetafdruk van melk binnen de hele waardeketen te verlagen. Daarom zijn we lid van een wereldwijde methaanhub die klimaatactie in de melkveehouderij versnelt. Zo onderzoeken we welke maatregelen echt werken. Zo blijkt een innovatie die nog in onderzoek zit, ook ammoniak te verminderen. Dat kan interessant zijn voor Vlaanderen.’

‘Een praktijkrijpe maatregel uit die methaanhub is het voederadditief Bovaer. Dat is sinds drie jaar goedgekeurd door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid, een instelling die advies geeft over voedselrisico’s. Heel wat van onze veehouders gebruiken het al vrijwillig met een vergoeding van ons.’

Willen veehouders wel vrijwillig Bovaer voeren?

Hillen: ‘Vlaanderen wil de landbouwuitstoot tegen 2030 met 31 procent verminderen ten opzichte van 2005. Als we niets doen, krijgen we dat vroeg of laat terug op ons bord. De bereidheid bij boeren is er. Het is mooi dat zowel Danone als de overheid, via eco-regelingen, de kosten van Bovaer dragen. Zo wordt het een nuloperatie voor de veehouder.’

Bloemendal: ‘Danone brengt sinds 2017 de voetafdruk van landbouwbedrijven wereldwijd in kaart. Vlaanderen heeft de laagste voetafdruk per kilogram melk van allemaal dankzij de efficiëntie van de boeren. Ze halen ook een van de hoogste dierenwelzijnsscores en hebben de beste melkkwaliteit en de hoogste vet- en eiwitgehaltes binnen onze groep. Die data zijn waardevol en we willen het Vlaamse voorbeeld wereldwijd verspreiden.’

‘Omdat Vlaanderen al zo’n lage voetafdruk heeft, is het laaghangend fruit om extra emissies te reduceren weg. Daarom kijken we naar hooginnovatieve oplossingen zoals Bovaer.’

Hebben jullie Nederlandse klanten en is er nog behoefte aan uitbreiding van de melkaanvoer? 

Bloemendal: ‘Nee, onze fabriek staat in Rotselaar waar ongeveer tachtig veehouders melk aan leveren. Daar maken we onder meer Actimel. Met tachtig melkveehouders is onze voetafdruk op het zuivellandschap relatief klein. De vraag naar melk is de laatste jaren wat gestegen en er zijn wel een aantal klanten bijgekomen. Maar we plannen geen grote uitbreiding. We zijn een zogenoemde “fast moving consumer goods”-onderneming, afgekort FMCG, waardoor veehouders ook niet zomaar leverancier kunnen worden als ze dat willen.’

Werken jullie daarmee anders dan een coöperatie zoals Milcobel?

Bloemendal: ‘Danone is een privaat aankoopbedrijf, geen coöperatie. Bij een coöperatie zijn boeren mede-eigenaar van het zuivelbedrijf. Wij werken met een ander mechanisme. Als FMCG-bedrijf ontwikkelen we merken en brengen die consumentgericht op de markt, vergelijkbaar met Coca-Cola of Nestlé. Wat ons uniek maakt, is dat we onze grondstof – de melk – rechtstreeks inkopen bij een eigen collectief van melkveehouders.’

‘Onze leveranciers zijn geen leden, maar worden vertegenwoordigd via een producentenorganisatie die sinds 2012 bestaat. Samen werken we aan de duurzaamheidsdoelen van Danone.’