‘Onbekend lek’ in stikstofkringloop van 10 procent bij roostervloer
In ligboxenstallen met roostervloeren gaat 9,7 procent van de stikstof verloren als gevolg van denitrificatie in de vorm van niet-reactief N2-gas. Dat stikstofverlies is aanzienlijk groter dan tot nu toe werd aangenomen.
Onderzoekers van Wageningen Livestock Research (WLR) spreken dan ook van een ‘tot nu toe onbekend lek in de stikstofkringloop’.
Niet rechtstreeks meetbaar
Stikstofemissie uit een stal zorgt voor stikstofverlies in de kringloop op een melkveebedrijf. In de stal vervluchtigt stikstof grotendeels in ammoniak (NH3) en voor een klein deel in stikstofgas (N2), lachgas (N2O) en stikstofoxiden (NOx). Omdat stikstofgas en lachgas niet rechtstreeks te meten zijn in stallen, moeten die worden afgeleid uit een totale stikstofbalans. De onderzoekers maakten die balans op tijdens een onderzoek op de Dairy Campus, waar in de milieustal een jaar lang van 16 koeien alle aanvoer, afvoer en emissies werden vastgelegd.
Drijflaag als boosdoener
Uit het onderzoek bleek dat er in de stal 16,6 procent van de stikstofexcretie bij een eiwitrijk rantsoen van 157 gram per kg droge stof was ontstaan. Daarvan was 6,6 procent stikstof als ammoniak verloren gegaan en 9,7 procent als niet-reactief N2-gas. Daarmee was het verlies via niet reactief N2-gas aanmerkelijk hoger dan de tot nu toe aangenomen 1 procent.
De onderzoekers denken dat de aanwezigheid van een drijflaag in de mestkelder de boosdoener is. Deze laag kan afwisselend verdrogen en vernatten en daardoor zuurstofrijker of zuurstofarmer worden. Hierdoor wordt de denitrificatiecyclus gestimuleerd, met stikstofverlies als gevolg. Het tot dusver aangenomen lage denitrificatieverlies was gebaseerd op proeven waarin de mest wekelijks werd gemixt, waardoor er geen drijflaag kon ontstaan.
Herman de Boer, onderzoeker WLR:Het lijkt erop dat we een behoorlijk grote, tot dusver niet-bekende verliespost van stikstof hebben gevonden
Mestkelder regelmatig mixen
Volgens WLR-onderzoeker Herman de Boer kan de opmerkelijke vondst uiteindelijk wel gevolgen hebben. ‘Het lijkt erop dat we een behoorlijk grote, tot dusver niet-bekende verliespost van stikstof hebben gevonden. De vraag is nu in hoeveel stallen dit speelt, en of we dit verlies kunnen terugdringen. Als dat lukt, blijft er meer minerale stikstof in de mest en neemt de bemestende waarde voor gewassen toe.’
De oplossing lijkt relatief simpel, aldus De Boer. ‘Wanneer het ontstaan van een drijflaag beperkt of voorkomen kan worden door de mest in de kelder regelmatig kort te mixen, kan mogelijk ook het denitrificatieverlies worden verlaagd. Bij de onderzochte stal zou bij een halvering van het denitrificatieverlies het minerale stikstofgehalte in de mest met 10 procent kunnen toenemen.’
