Smalle weegbree kan nitraatuitspoeling tot bijna nul terugdringen
Smalle weegbree in grasland helpt om de hoeveelheid stikstof, voornamelijk nitraat, die uitspoelt naar het grondwater sterk te verminderen. Bij 30 tot 50 procent weegbree in het grasland daalt de nitraatuitspoeling zelfs tot bijna 0, ook als er veel regen valt.
Dat blijkt uit een onderzoek uit het Journal of Dairy Science. De belangrijkste oorzaak hiervoor is verdunning van de urine.
Hogere wateropname zorgt voor verdunde urine
Smalle weegbree bevat in verhouding tot een mengsel van Engels raaigras en witte klaver 30 procent minder droge stof en meer water. Hierdoor neemt de dagelijkse urineproductie van de koeien toe en verdunt de stikstof in de urine. Hierdoor komt er per urineplek minder stikstof in de bodem. Gemiddeld daalt de hoeveelheid stikstof in de urine met 7,2 procent bij elke 10 procent extra smalle weegbree in het gras.
De onderzoekers wijzen er wel op dat de hoeveelheid stikstof die dagelijks via de urine wordt uitgescheiden, sterk afhangt van de botanische samenstelling van het grasland. Als weegbree in plaats van witte klaver groeit, daalt de stikstofopname van de koeien. Maar als weegbree vlinderbloemigen in het grasland verdringt, daalt ook de natuurlijke stikstofvoorziening van de bodem. Daardoor kan de opbrengst aan droge stof afnemen. Als dit tekort wordt aangevuld met krachtvoer of ander ruwvoer, kan het positieve effect van weegbree op de nitraatuitspoeling dus weer deels of helemaal verloren gaan.
Smalle weegbree vermindert drainagevolume
Doordat de plant zelf meer water opneemt dan een mengsel van Engels raaigras en witte klaver, vermindert bovendien het drainagevolume van de grond. Daardoor kan er minder stikstof uitspoelen. Ook zijn er aanwijzingen dat smalle weegbree via de bladeren en wortels stoffen afgeeft die het omzetten van ureum naar nitraat in de bodem vertragen. Dit helpt ook om minder nitraat te verliezen.
Nitraatuitspoeling kan dalen tot wel 98 procent
Bij een vijfjarig onderzoek op verschillende bodemgronden vonden de onderzoekers een gemiddelde afname van de nitraatuitspoeling van 7,1 kg per hectare per jaar voor elke 10 procent toename van weegbree in het grasland. Bij percelen met 30 procent weegbree werd een afname van 36 procent gemeten in het eerste jaar, oplopend tot 96 procent in het tweede jaar. Bij 50 procent weegbree steeg dit zelfs van 55 procent naar 98 procent in jaar twee.
Behoud van smalle weegbree in grasland uitdagend
De onderzoekers vonden wel een aantal aandachtspunten. Smalle weegbree groeit minder goed in blijvend grasland en verdwijnt soms na een paar jaar. Ook is de drogestofopbrengst meestal iets lager dan bij grasklavermengsels. De onderzoekers wijzen er daarom op dat goed beheer belangrijk is, bijvoorbeeld door te letten op het aandeel klaver in het grasmengsel en het juiste maai- of beweidingsmoment.
