Onderzoeken Bovaer toonden geen gezondheidsproblemen

In Denemarken worden melkveehouders opgeroepen om problemen te melden als  ze vermoeden dat er een relatie is met het voeren van het voeradditief Bovaer. 

Afgelopen weken meldden verschillende Deense veehouders dat koeien ziek werden nadat ze waren gestart met het methaanreducerende middel Bovaer. Om te voldoen aan de afspraken in het dit jaar afgesproken klimaatakkoord zijn Deense veehouders met meer dan 50 koeien sinds 1 januari verplicht om het hele jaar door extra vet te voeren of om Bovaer 80 dagen in te zetten bij het melkvee. Veel veehouders zijn in oktober begonnen met het geven van het middel om aan de 80 dagen te komen. 

Hoge dosering leidt wel tot daling voeropname

Het middel Bovaer werd voor de marktintroductie wereldwijd uitgebreid getest, waaronder ook in Nederland. ‘In ons onderzoek zagen we niets qua gezondheidsproblemen. Bij hogere doseringen en bij snellere rantsoenen zagen we wel eerder een daling van de voeropname en melkproductie, maar geen koorts of melkziekte-achtige verschijnselen’, aldus Jan Dijkstra die als universitair hoofdocent herkauwers bij Wageningen Universiteit betrokken was bij het onderzoek. Dijkstra zou het verbazen wanneer het voeren van Bovaer leidt tot gezondheidsproblemen omdat er al zoveel onderzoek naar is gedaan. Hij volgt de ontwikkelingen in Denemarken op de voet en vindt het logisch dat er extra onderzoek gedaan wordt. Dijkstra las in de media al een aantal vermeende oorzaken die hij op basis van wetenschappelijk onderzoek kan weerleggen. 

Ophoping nitriet onwaarschijnlijk

‘Dat het voeren van Bovaer zorgt voor meer ophoping van nitriet in de pens lijkt me zeer onwaarschijnlijk’, aldus Dijkstra. ‘De hoeveelheid nitriet via 3-nitrooxypropanol in Bovaer is gering; in een gemiddelde graskuil zit per kg droge stof al vier keer meer nitraat, dat in de pens omgezet wordt naar nitriet, dan in een hele dagdosering Bovaer.’

Ook het abrupt starten met Bovaer in plaats van het geleidelijk opbouwen van de hoeveelheid in het rantsoen is waarschijnlijk geen verklaring voor zieke koeien, stelt Dijkstra. ‘Dat gebeurt ook niet in de onderzoeken, zelfs niet in de proeven waar de gift nog hoger was dan nu wordt voorgeschreven.’

Voorkom selectie door koeien

Dierenartsen in Denemarken schrijven dat het niet verstandig is om Bovaer te voeren in rantsoenen met een verhoogde kans op de aanwezigheid van toxinen en schimmels. ‘In dergelijke rantsoenen is niet Bovaer schadelijk, maar zijn het de toxinen en schimmels die voor problemen zorgen als verminderde eetlust, minder melk en minder weerstand. Toxinebelaste rantsoenen moet je altijd voorkomen.’

Als laatste reageert Dijkstra op het belang van een goede verdeling van Bovaer in het rantsoen. ‘Vermijd de mogelijkheid tot selectie door koeien. Ga dus niet werken volgens topdressing, maar meng het echt door het rantsoen. Hoe hoger de concentratie, des te meer kans er is op een lagere voeropname en melkproductie. Onbewust te grote hoeveelheden voeren per koe is niet wenselijk. Maar vanuit alle onderzoeken die ik ken, is er geen indicatie dat koeien echt ziek worden.'