Voerprijs en melkprijs kruipen steeds meer naar elkaar toe en dat zet liquiditeit onder druk
De verhouding tussen de prijs van krachtvoer en melk is in de afgelopen twintig jaar steeds meer naar elkaar toe gekropen.
Dit blijkt uit een analyse van Alfa Accountants. Door deze ontwikkeling loopt de liquiditeitsmarge op bedrijven terug. Het nieuwe kengetal Kritieke Voer Saldo is volgens bedrijfskundig adviseur Frank IJspeert daarom nu een beter kengetal om op te sturen dan de veelgebruikte kritieke melkopbrengst.
Krachtvoerprijs bijna gelijk aan melkprijs
In 2001 lag de verhouding tussen de krachtvoerprijs en de melkprijs nog onder de 50 procent. In 2023 is dit opgelopen naar ruim 90 procent. Dat wil zeggen: de prijs voor het aankopen van een kilo krachtvoer is al bijna gelijk aan de opbrengst van een kilo melk. Het afgelopen jaar kwam deze ontwikkeling in een stroomversnelling. In 2022 waren melkprijs en voerprijs hoog. Maar toen de melkprijs in 2023 daalde, daalde de voerprijs niet mee. Mede door deze ontwikkeling liep de liquiditeitsmarge (het verschil tussen inkomsten en uitgaven) terug van 9,97 euro per 100 kg melk in 2022 naar 1,70 euro per 100 kg melk in 2023.
Sturen op kritieke melkopbrengst niet ideaal
Om grip te houden op de liquiditeit van het bedrijf is het volgens adviseur IJspeert belangrijk om te sturen op de juiste kengetallen. Een veelgebruikt kengetal is de kritieke melkopbrengst (KMO). Dit is de minimale melkprijs die nodig is om alle contante uitgaven te kunnen betalen. Het verschil tussen de KMO en de ontvangen melkprijs is de liquiditeitsmarge. ‘Als je enkel stuurt op de KMO, dan loop je het risico dat je teveel stuurt op lage kosten. En we zien dat bedrijven met de laagste kosten per kg melk niet altijd het hoogste inkomen hebben’, vertelt IJspeert. ‘Door alleen te sturen op de KMO, maak je je inkomen te veel afhankelijk van de melkprijs en dat is iets waar je geen invloed op hebt.’
Kritiek voersaldo goed te begroten
Om dit te ondervangen heeft Alfa het kengetal ‘kritiek voersaldo’ (KVS) ontwikkeld. ‘Het KVS is het totaal aan vaste uitgaven (exclusief aankoop voer) min de opbrengsten (exclusief melk). Dit bedrag kun je beschouwen als de totale uitgaven die je moet doen om je bedrijf in stand te houden, privé te leven en aan alle verplichtingen te voldoen’, legt IJspeert uit. Dit bedrag zal moeten worden opgebracht door het saldo melkopbrengst minus uitgaven aangekocht voer. Het voordeel van het KVS is volgens de adviseur dat het behoorlijk goed een jaar vooruit is te begroten, omdat de posten die het meest variabel zijn (melkprijs en voerprijs) hierin niet worden meegenomen.
