Tip van de Weideman: Er is meer dan gras alleen

Door af en toe een brede baan in het perceel langer door te laten groeien, kunnen de kruiden bloeien en zaaien

Mocht je plannen maken voor graslandvernieuwing in het najaar, overweeg dan eens om dat te doen met iets anders dan enkel gras. Klavers en kruiden kunnen mooie dingen voor je doen (en voor de biodiversiteit).

Klavers zijn eiwitrijk en koeien vinden ze erg smakelijk. Omdat klavers stikstof binden uit de lucht, kun je bij een flink aandeel van, zeg 10 tot 25 procent klavers, besparen op kunstmest. Kruiden en klavers hebben uitgebreidere wortelstelsels en gaan wat dieper, vooral de soorten met penwortels. Mede daardoor hebben ze ook hoge mineralengehaltes en gezonde inhoudsstoffen.

Leven in de brouwerij

Maar wat vooral opvalt is dat ze bij droogte langer doorgaan. En in het afgelopen natte voorjaar viel het boeren met kruiden in hun gras op dat het water daar eerder weg is. Wellicht heeft dat te maken met die doorworteling, die goed is voor structuur en bodemleven (wormen!). Volgens recent onderzoek van het Louis Bolk instituut en WUR is kruidenrijk grasland op zandgrond gemiddeld net zo productief als gangbaar grasland bij een lagere bemesting met (kunstmest)stikstof.

Het mooie van kruidenmengsels is dat ze leven in de brouwerij brengen, want er komen veel insecten op af. En dat is weer gunstig voor allerlei kleine vogels en weidevogels.

Ander beheer

Alleen maar voordelen dan? Voor kruidenrijk grasland geldt hetzelfde als grasklaver: het is een beetje anders en vergt ander beheer. Je kunt kruiden en klavers bevorderen met aangepaste bemesting (minder kunstmest-N) en door weiden en maaien af te wisselen. Een bekend aspect van de mengsels met kruiden is dat het aandeel kruiden in een paar jaar al sterk afneemt, ze zijn niet zo persistent. Het helpt als je af een toe een brede baan in het perceel langer door laat groeien, zodat de kruiden kunnen bloeien en zaaien.

Ervaring opdoen

Over aanleg en beheer van kruidenrijk grasland weten we nog lang niet alles. Mijn idee is dat het op zandgronden het meest kansrijk is, dat het op kleigrond kan en dat het op veengrond vrij lastig is door de lagere pH en veel stikstof door mineralisatie. Ga er vooral in de praktijk ervaring mee opdoen. Op een paar hectare, of zoals een veehouder die kruidenrijk gras inzaaide, op het eind van een aantal rechthoekige percelen. Dan zie je binnen het perceel de verschillen goed als je maait en er de koeien op weidt. Meer weten? Klik dan naar: handleiding productief kruidenrijk grasland op de website van het Louis Bolk Instituut.