Waterkwaliteit meeste derogatiebedrijven in 2023 op orde
In 2023 lag in de meeste regio’s in Nederland de gemiddelde concentratie nitraat in het bovenste grondwater op derogatiebedrijven onder de norm van 50 milligram per liter.
Alleen in de zandgebieden met een gebruiksnorm van 230 kg stikstof uit dierlijke mest lag de concentratie nitraat gemiddeld op deze norm. In deze regio had 47 procent van de derogatiebedrijven een concentratie boven de norm. Dit blijkt uit de voorlopige cijfers van metingen van het RIVM en Wageningen Economic Research bij circa 270 bedrijven die in 2023 van derogatie gebruikmaakten. De monitoring werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV.
Beperkte veranderingen in 2023
In 2023 veranderden de gemiddelde nitraatconcentraties van het uitspoelende water in alle regio’s licht. In het zandgebied met een gebruiksbeperking van 230 kg stikstof uit dierlijke mest daalde de nitraatconcentratie van gemiddelde 51 mg per liter in 2022 naar gemiddeld 50 mg per liter in 2023. In de zandgebieden met een gebruiksbeperking van 250 kg stikstof uit dierlijke mest lag de nitraatconcentratie in 2023 met gemiddeld 26 mg per liter ruim onder de norm. Maar deze was wel hoger dan in 2022 (23 mg per liter).
Gros bedrijven onder 50 mg per liter
Van de bedrijven op zand 230 had 53 procent minder dan 50 mg nitraat per liter in het grondwater. Van de bedrijven op zand 250 was dat ongeveer 83 procent. In de kleiregio daalde de nitraatconcentratie van 18 mg per liter in 2022 naar 17 mg per liter in 2023. In deze regio had 89 procent van de bedrijven in 2023 minder dan 50 mg nitraat per liter grondwater. In de veenregio steeg de nitraatconcentratie van gemiddeld 8,5 naar 9,5 mg per liter. Vrijwel alle bedrijven (ongeveer 98 procent) in de veenregio hadden een nitraatconcentratie onder de 50 mg per liter. Voor de lössregio zijn nog geen resultaten van 2023 beschikbaar.
Gemiddelde 228 kg N uit mest in 2022
Op de derogatiebedrijven daalde de concentratie nitraat in het grondwater tussen 2006 en 2017. In de jaren daarna steeg deze, vooral in de zandregio, waarschijnlijk als gevolg van de droogte en achterblijvende gewasopbrengsten in deze jaren. In 2021 daalde de nitraatconcentratie weer in alle regio’s en deze daling zette door in 2022. In 2022 gebruikten de derogatiebedrijven gemiddeld 228 kg stikstof uit dierlijke mest per hectare. Dat is minder dan de 230 of 250 kg die, afhankelijk van de bodemsoort en regio, is toegestaan.
