Strak op eiwit zitten levert meeste BEX-voordeel op
Melkveehouders die hun rantsoen zorgvuldig afstemmen op energie en eiwit, kwalitatief goed ruwvoer inzetten en efficiënt met eiwit omgaan, kunnen via bedrijfsspecifieke excretie (BEX) het meeste voordeel halen.
Dat blijkt uit een analyse van Flynth, waarin grote verschillen tussen bedrijven zichtbaar zijn. BEX berekent op basis van het rantsoen en de melkproductie de stikstof- en fosfaatexcretie van rundvee. Bedrijven die sturen op een optimale energie-eiwitbalans in het voer scoren aanzienlijk beter. Volgens Flynth komt dat vooral door vakmanschap en gerichte rantsoenkeuzes.
Beste bedrijven voeren 128 gram ruw eiwit
De top 1 procent van de BEX-bedrijven realiseerde gemiddeld een voordeel van 17 procent. Deze bedrijven produceerden gemiddeld 9.100 kg melk per koe per jaar, met een eiwitgehalte van 3,53 procent en een ureumwaarde van 18,7 milligram per liter. Ze voerden gemiddeld 128 gram ruw eiwit per kilogram melk, aanzienlijk minder dan het gemiddelde van 146 gram en de 162 gram bij bedrijven met het grootste BEX-nadeel. Dit lagere eiwitniveau komt voort uit graskuilen met gemiddeld 162 gram ruw eiwit per kilo droge stof bij 905 vem en energierijke snijmais met 995 vem.
Intensievere bedrijven benutten eiwit beter
Naast de top 1 procent bedrijven, zijn bedrijven met het grootste BEX-voordeel volgens Flynth gemiddeld intensiever, houden ze meer jongvee aan en voeren ze meer mais en minder gras. Hun rantsoen bevatte in 2024 gemiddeld 993 vemen 149 gram ruw eiwit. Ze benutten het eiwit beter, wat blijkt uit lagere ureumwaarden in de melk. Naast rantsoensamenstelling speelt ruwvoerkwaliteit een grote rol. Goede bedrijven voeren graskuilen met minder eiwit en meer energie, maiskuilen met een hoog vem-gehalte en krachtvoer met zowel veel energie als een passende eiwitaanvulling.
Ook weidebedrijven kunnen voordeel krijgen
Hoewel bedrijven met veel gras of weidegang vaak een BEX-nadeel hebben, laat de analyse zien dat ook beweiders goed kunnen scoren. De betere presterende BEX-bedrijven weidden gemiddeld 1.297 uur per jaar, iets onder het gemiddelde van 1.343 uur. Binnen de top 1 procent lag het gemiddelde op 1.137 uur. Mits het totale rantsoen in balans is, sluit veel weidegang volgens Flynth een goed BEX-resultaat dus niet uit.
