Groen gas uit mest: kansen, maar ook drempels
De Nederlandse overheid wil via een bijmengverplichting vanaf 2027 de productie van groen gas fors verhogen. Mestvergisting op veehouderijen kan daaraan bijdragen, maar kent nog grote financiële en vergunningstechnische obstakels.
Die bijmengverplichting die in 2027 van kracht moet worden, zou energieleveranciers ertoe verplichten om een percentage groen gas bij te mengen in het aardgasnet. Daarmee wil de overheid de uitstoot van 3,8 megaton CO2 reduceren. Maar volgens Erwin Haveman van LTO Nederland bedraagt de huidige productie van groen gas slechts 0,4 miljard kuub, terwijl 1,7 miljard kuub nodig is om het doel te halen. De productie moet dus in enkele jaren tijd minstens verdrievoudigen.
Subsidies bepalen de haalbaarheid
De financiële haalbaarheid van groengasproductie staat of valt met subsidies. De vrijemarktprijs van ongeveer 40 cent per kuub ligt ver onder de kostprijs, die afhankelijk van de schaal van de installatie oploopt tot anderhalve euro. ‘Tegen die prijs kan niemand groen gas produceren’, stelt Joan van den Heuvel van DLV-advies. Producenten zijn daarom volledig aangewezen op steun vanuit de SDE++-regeling en op garanties van oorsprong (GVO’s). Dankzij deze instrumenten kan de opbrengst per kuub gas oplopen tot maximaal twee euro bij kleinere installaties, maar ook dan blijft het een smalle marge.
Investering vereist samenwerking
Om ruw biogas te kunnen injecteren in het aardgasnet is een opwerkinstallatie nodig die het methaangehalte verhoogt en het gas opwaardeert tot de vereiste kwaliteit. Volgens René Cornelissen van CCS Energie-advies kost zo’n installatie al snel 600.000 euro. Binnen het huidige subsidiestelsel is een jaarproductie van minstens 300.000 kuub nodig om rendabel te kunnen draaien, wat neerkomt op 15.000 ton mest. Voor individuele bedrijven is dat zelden haalbaar. ‘Dat betekent een bedrijf van ongeveer vijfhonderd koeien,’ aldus Cornelissen. ‘Samenwerking tussen boeren is daarom cruciaal.’
Aansluiting en transport blijven drempel
Naast de hoge investeringskosten van de installatie zelf vormen ook de aansluiting op het gasnet en het transport van het gas een flinke barrière. De aansluiting op het dichtstbijzijnde injectiepunt kost minimaal 25.000 euro en loopt op naarmate de afstand groter wordt. ‘Daarna betaalt de veehouder meestal een transportvergoeding aan de netbeheerder van een paar honderd euro per maand,’ zegt Cornelissen. Is er geen net in de buurt, dan moet het gas op een andere manier naar de klant worden gebracht. En dat kan geld kosten.
Toch geloven experts in het potentieel van mestvergisting. Groen gas blijft een schaarse en gewilde energiebron en klimaatneutraliteit wordt steeds belangrijker.
In het julinummer van Veeteelt staat een uitgebreid achtergrondverhaal over de mogelijkheden van de productie van groen gas.
