Vliegenval blijkt bruikbaar alternatief voor chemische bestrijding
Een mechanische vliegenval is bruikbaar als alternatief voor de chemische bestrijding van koevaste vliegen.
Dit concluderen onderzoekers van CLM Onderzoek en Advies na drie jaar experimenteren op vijf praktijkbedrijven.
Sluis met borstelstrips
De mechanische vliegenval is een sluis met harige borstelstrips waar de koeien doorheen lopen. De borstels jagen de vliegen op en deze vliegen naar het licht toe, bovenin de sluis. Daarbij passeren ze kleine gaatjes die werken als een fuik. Zo worden de insecten gevangen, waarna ze door de warmte doodgaan en via de zijkanten van de val naar beneden vallen.
In de praktijk geoptimaliseerd
Biologisch melkveehouders Gert-Jan en Arjen Kool uit Hei en Boeicop kwamen de vliegenval in het buitenland op het spoor en bouwden deze na op een aftakking naast het kavelpad op hun bedrijf. Het idee werd overgenomen door twee collega’s en in de praktijk verder geoptimaliseerd. Jongvee bleek, gedreven door nieuwsgierigheid, al snel spontaan gebruik te maken van de vliegenval. Bij de melkkoeien vroeg dit wat meer training, maar uiteindelijk liepen zij ook gemakkelijk door de sluis.
Koevaste vliegen gevangen
In 2022 en 2023 is een veldproef met de val uitgevoerd in verschillende situaties op vijf melkveebedrijven. Hierbij werd onder andere drie maal de vliegenvangst van een week verzameld, geteld en gedetermineerd. In de val werden met name grote aantallen kleine steekvliegen (Haemotobia irritans) gevonden. Deze vliegen zijn ‘koevast’, waardoor ze nog op de koe zitten als deze de vliegenval inloopt. Volgens de onderzoekers zijn juist deze vliegen schadelijk voor koegezondheid, dierwelzijn en melkproductie.
Subsidie gerechtvaardigd
‘Een effectieve vliegenval kan leiden tot een betekenisvolle beperking van de inzet van chemische vliegenbestrijdingsmiddelen’, concluderen de onderzoekers. Subsidie op de aanschaf, bijvoorbeeld via de waterschappen, zou volgens hen daarom gerechtvaardigd zijn. Ze schatten dat bouwen van een robuuste professioneel uitgevoerde vliegenval tussen de 4.000 en 5.000 euro kost. Een val is voldoende voor een koppel van 80 tot 100 koeien.
Bouwtekening en filmpje
Op de website van het CLM zijn een brochure over het project en een bouwtekening van de vliegenval te downloaden. Ook is er een filmpje gepubliceerd waarop te zien is hoe koeien door de vliegenval lopen.