Ruim 11,5 procent holsteins is drager van erfelijk gebrek blird
Ruim 11,5 procent van de sinds 2009 geboren holsteins in Nederland en Vlaanderen is of was drager van het vorig jaar ontdekte erfelijke gebrek blird.
Het percentage dragers neemt de laatste jaren wel af. Dit blijkt uit een onderzoek van de afdeling stamboek van Coöperatie CRV.
Circa 0,3 procent blird-lijder
Blird werd afgelopen jaar in Frankrijk ontdekt. Naar aanleiding hiervan heeft CRV een inventarisatie uitgevoerd naar de aanwezigheid van dit erfelijk gebrek in de Nederlands-Vlaamse holsteinpopulatie. Blird-dragers blijken met terugwerkende kracht te kunnen worden opgespoord in het dna van een groot aantal dieren waarbij sinds 2014 merkeronderzoek is uitgevoerd. Zo heeft Coöperatie CRV inmiddels de blird-status van ruim 433.000 dieren kunnen vaststellen. Hieruit blijkt dat in Nederland en Vlaanderen, net als in Frankrijk, circa 0,3 procent van de holsteins blird-lijder is. Dat wil zeggen dat de dieren van zowel hun vader als hun moeder het allel voor blird hebben meegekregen. Ruim 11,5 procent van de geteste dieren bleek drager te zijn.
Groeiachterstand en verhoogde sterftekans
Blird-lijders hebben een afwijking in het afweersysteem van het maagdarmkanaal. Hierdoor hebben ze minder weerstand tegen parasieten en andere ziekteverwekkers. Dit uit zich volgens de onderzoekers die blird ontdekten, in een groeiachterstand van gemiddeld 27 procent en een tien procent hogere kans op sterfte of versnelde afvoer. Dieren die alleen maar drager zijn van blird ondervinden hiervan geen hinder.
Percentage dragers daalt sinds 2012
Als bron van blird hebben de Fransen de stier Bell Elton geïdentificeerd. Hij heeft in de internationale holsteinfokkerij vooral invloed gekregen via zijn kleinzoon O Man die eveneens blird-drager blijkt te zijn geweest. In figuur 1 is het gevonden percentage blird-dragers in Nederland en Vlaanderen uitgezet tegen het geboortejaar van de geteste dieren. Na een piek in het aandeel dragers dat werd geboren in 2012, daalt het percentage blird-dragers geleidelijk tot circa 8 procent onder de dieren die zijn geboren in 2022. De verklaring hiervoor is hoogstwaarschijnlijk de afnemende invloed van O Man.
Blird opgenomen in merkeronderzoek
Of een dier drager is van blird kan alleen worden vastgesteld via merkeronderzoek. CRV neemt blird hierin nu standaard mee. De uitslag van het onderzoek wordt vastgelegd in het registratiesysteem IRIS. Hiermee is deze informatie zichtbaar voor de eigenaar van het dier. De status van ki-stieren die op blird zijn getest, is terug te vinden via de functie 'Stierzoeken' op de website van Coöperatie CRV.. Dieren die negatief zijn getest op blird krijgen de afkorting LR- achter hun naam. Dieren die positief zijn getest op blird zijn herkenbaar aan de afkorting LR+. Dieren die lijden aan blird worden gekenmerkt met de typering LR*.
CRV-stieren getest
Problemen met blird zijn te voorkomen door paringen tussen dragers te vermijden. CRV meldt dat het StierAdviesProgramma hierop wordt aangepast. CRV heeft van vrijwel alle stieren nu de testuitslag binnen en meldt zes blird-positieve actieve stieren. Het gaat om de zwartbonte stieren Delta Galactic, Delta Lixor, Delta Pineapple P en Delta Professor en de roodbonte stieren Delta Doctor en VVH Ascar. Deze zullen voorlopig in het aanbod blijven zodat veehouders zelf kunnen beslissen of ze deze stieren blijven gebruiken.
Uitselecteren uit fokprogramma
In het fokprogramma zal CRV blird-positieve stieren niet bij voorbaat uitsluiten, om te voorkomen dat genetische vooruitgang op belangrijke kenmerken verloren gaat. Wel zal blird worden meegenomen in de criteria waarop dieren worden geselecteerd. De foktechnici verwachten dat hiermee blird geleidelijk uit het fokprogramma zal verdwijnen.
